Δευτέρα 15 Ιουλίου 2013

Συνεταιριστική διαχείριση απορριμμάτων από τους πολίτες: Το παράδειγμα της Μυκόνου

Τον Μάρτιο του 2013 ξεκίνησε η δραστηριότητα του Κοινωνικού Συνεταιρισμού ΜΟΙΚΟΝΟΣ, που δραστηριοποιείται στο νησί της Μυκόνου και στοχεύει στην κοινωνική διαχείριση των απορριμμάτων (με έμφαση στην ανακύκλωση) από τους ίδιους τους πολίτες, "από τα κάτω", στον αντίποδα της ιδιωτικοποίησης, των χωματερών και των εργοστασίων καύσης.

Ο συνεταιρισμός λειτουργεί  με βάση τις αρχές της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και της άμεσης δημοκρατίας.

Η διακήρυξη και η σημερινή δραστηριότητα του συνεταιρισμού ΜΟΙΚΟΝΟΣ παρουσιάζονται παρακάτω.




Η Διακήρυξη του Κοινωνικού Συνεταιρισμού ΜοικοΝΟΣ

Ως κάτοικοι αυτού του τόπου και απέναντι σε ό,τι μας κατακλύζει καθημερινά αισθανόμαστε την ανάγκη να απευθυνθούμε σε εσάς, καταθέτοντας μία πρόταση που σκοπούς έχει να βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο της Μυκόνου, να υποστηρίξει με κάθε τρόπο την κοινωνία της και εν τέλει να αποτελέσει ένα νέο παράδειγμα οικολογικής και δημιουργικής αφύπνισης.
Ως πολίτες της  Μυκόνου ανησυχούμε για την συνεχή υποβάθμιση της ποιότητας της ζωής στο νησί μας, με την καθημερινή απαξίωση του περιβάλλοντος και την σταδιακή εξάλειψη των κοινωνικών δομών του νησιού.
Ως  πολίτες αυτής της χώρας ανησυχούμε για την απουσία και την ανικανότητα του κράτους, με την λεηλασία του πλούτου και την ολομέτωπη επίθεση κατά  της κοινωνίας.
Ως πολίτες του κόσμου ανησυχούμε για τη ραγδαία εξάπλωση της φτώχειας παγκοσμίως, με την κατασπατάληση πόρων και ενέργειας και με την βιβλικών διαστάσεων οικολογική καταστροφή.
Τι μπορούμε να κάνουμε;
Απέναντι σε όλα αυτά εμείς πιστεύουμε πως ο κάθε πολίτης μπορεί και οφείλει να πράξει τα μέγιστα ώστε ο τόπος που διαβιεί να είναι σε αρμονική συνύπαρξη με το περιβάλλον, εξασφαλίζοντας έτσι μια ισορροπημένη ανάπτυξη με σεβασμό στην φύση, πιστεύουμε πως ο κάθε πολίτης μπορεί και οφείλει να πράξει τα μέγιστα ώστε η πολιτεία στην οποία κοινωνεί να χαρακτηρίζεται από την αλληλεγγύη, την συνεργασία και την δημοκρατία.
Εμείς, οι πολίτες της Μυκόνου, αναλαμβάνουμε την πρωτοβουλία προτείνοντας και δημιουργώντας την Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση ΜΟΙΚΟΝΟΣ.
Σκοπός της επιχείρησης είναι η προστασία του περιβάλλοντος, η αξιοποίηση κάθε μορφής καθαρής ενέργειας, διαθέσιμη στο νησί, προς όφελος αποκλειστικώς της κοινωνίας της Μυκόνου καθώς και η εμπέδωση του εθελοντισμού και της ισότιμης συμμετοχής.
Η επιχείρηση αποτελείται από όλους τους κατοίκους της Μυκόνου που συναποτελούν την Γενική Συνέλευση, το ανώτατο όργανο του συνεταιρισμού που αποφασίζει για την δράση της επιχείρησης και για τους κοινωνικούς φορείς στους οποίους θα διανέμονται αποκλειστικώς τα κέρδη της επιχείρησης.
Ξεκινάμε το εγχείρημα με την ανακύκλωση στο νησί.
Είναι γνωστό ότι στην Ελλάδα σήμερα, τα αστικά στερεά απορρίμματα καταλήγουν είτε σε ανεξέλεγκτες χωματερές είτε σε χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων. Στη θέση αυτών, προωθείται πανελλαδικά η εγκατάσταση εργοστασίων καύσης των απορριμμάτων στα πλαίσια ιδιωτικοποίησης της διαχείρισης τους. Υπάρχει όμως μια επιστημονικά και θεσμικά διεθνώς αποδεκτή ιεράρχηση των μεθόδων διαχείρισης των απορριμμάτων, που αναδεικνύει τις λύσεις που ωφελούν την κοινωνία. Σύμφωνα με αυτήν, η σημερινή κατάσταση με τις χωματερές και τους ΧΥΤΑ αποτελεί την τελευταία και χειρότερη λύση διαχείρισης, ενώ η σχεδιαζόμενη με τα εργοστάσια καύσης αποτελεί την προτελευταία χειρότερη λύση από κοινωνική, οικονομική και περιβαλλοντική άποψη.
Σύμφωνα με την ίδια ιεράρχηση, οι καλύτερες λύσεις κοινωνικά-οικονομικά-περιβαλλοντικά είναι με σειρά προτεραιότητας:
1) η πρόληψη-μείωση, 2) η επαναχρησιμοποίηση και 3) η ανακύκλωση των απορριμμάτων.
Οι τρεις αυτές λύσεις (σε συνδυασμό) είναι οι φθηνότερες, προστατεύουν το περιβάλλον, μπορούν να υλοποιηθούν από τις τοπικές κοινωνίες και τα οφέλη να τα καρπωθεί η κοινωνία. Αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί με το μοντέλο δημόσιας-κοινωνικής διαχείρισης των απορριμμάτων, κατά το οποίο η συνολική διαχείριση (συμπεριλαμβανομένων των υποδομών) στηρίζεται στη συνεργασία μεταξύ δημόσιων φορέων (κράτος ή τοπική αυτοδιοίκηση), συνεταιρισμών (κοινωνικής αλληλέγγυας οικονομίας και άμεσης δημοκρατίας) και άλλων συλλογικοτήτων μιας κοινότητας, μια διαχείριση με το χαμηλότερο κόστος, με τις περισσότερες νέες θέσεις εργασίας, με την αποτελεσματικότερη προστασία του περιβάλλοντος και με κοινωνικά δίκαιη κατανομή του παραγόμενου πλούτου.
Επομένως,
Καλούμε τον κάθε πολίτη, το κάθε νοικοκυριό, τους επιχειρηματίες του νησιού να  διαχωρίζουν τα ανακυκλώσιμα προϊόντα στο σπίτι και στον χώρο εργασίας τους. Η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση ΜΟΙΚΟΝΟΣ δεσμεύεται να περισυλλέγει τα ανακυκλώσιμα προϊόντα στην πηγή συμβάλλοντας στην καθαριότητα του νησιού
Καλούμε τον κάθε πολίτη να συμμετέχει ως μέλος  στην Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση ΜΟΙΚΟΝΟΣ. Προσφέροντας για μία και μοναδική φορά ένα μικρό ποσό αποκτάς το δικαίωμα να αποφασίζεις εσύ ο ίδιος για τον πλούτο του τόπου σου.
Καλούμε τον κάθε πολίτη να συνδράμει την προσπάθεια σπάζοντας τον φαύλο κύκλο της αδιαφορίας, κρατώντας την Μύκονο καθαρή, ενισχύοντας το τουριστικό κύρος του νησιού και υπερασπίζοντας την ανθρωπιά και την αξιοπρέπεια αυτού του  πανέμορφου τόπου.
Είναι στο χέρι μας!

Η σημερινή δραστηριότητα του Κοινωνικού Συνεταιρισμού ΜοικοΝΟΣ

(από την ενημερωτική επιστολή του συνεταιρισμού προς την ΠΡΩΣΥΝΑΤ)

Απλοί πολίτες και κάτοικοι της Μυκόνου κυοφορήσαμε την ιδέα τηςδημιουργίας μιας επιχείρησης για την ανακύκλωση στο νησί, της οποίας τα όποια κέρδη θα επέστρεφαν αποκλειστικά στην κοινωνία. Η ιδέα αυτή πλέον παίρνει σάρκα και οστά. Και θα θέλαμε να την μοιραστούμε καταρχήν με τα μέλη της ΠΡΩΣΥΝΑΤ επειδή πιστεύουμε πως το δίκτυο και οι άνθρωποί του έβαλαν ένα λιθαράκι ώστε αυτή να είναι τώρα πραγματικότητα. Ο χρόνιος προβληματισμός μας για την σχεδόν ανύπαρκτη ανακύκλωση στο νησί μας, την άθλια κατάσταση του ΧΥΤΑ Μυκόνου και την πιο άθλια αδιαφορία των ανεύθυνων τοπικών αρχόντων, μάς οδήγησε στο να προσπαθήσουμε ώστε να πραγματοποιήσουμε την ιδέα μας.

Το όλο εγχείρημα έχει ως εξής:

Έχουμε δημιουργήσει έναν αστικό μη-κερδοσκοπικό συνεταιρισμό περιορισμένης ευθύνης με την επωνυμία ΜΟΙΚΟΝΟΣ. Ο συνεταιρισμός έχει ως αντικείμενο την ανακύκλωση, με διαλογή στην πηγή, σε χαρτί/χαρτόνι, πλαστικό, αλουμίνιο, λευκοσίδηρο και γυαλί. Ο συνεταιρισμός είναι μεν μη - κερδοσκοπικός, παράγει όμως κέρδος από την πώληση των ανακυκλώσιμων υλικών – το οποίο κέρδος με εισηγήσεις του διοικητικού συμβουλίου του συνεταιρισμού και αποφάσεις της γενικής συνέλευσης επανεπενδύεται στον συνεταιρισμό ή/και επιστρέφει στην κοινωνία καλύπτοντας κοινές ανάγκες κυρίως στους τομείς της υγείας και της παιδείας του νησιού.

Μέχρι τώρα έχουμε καταφέρει τα εξής:

Μετά από αλλεπάλληλες συναντήσεις με διάφορους κατοίκους του νησιού έχουμε εγγράψει στον συνεταιρισμό περίπου 150 μέλη, με δικαίωμα μίας ψήφου, τα οποία έχουν αγοράσει από μία συνεταιριστική μερίδα αξίας 100 ευρώ Κατ' αυτόν τον τρόπο βρέθηκε ένα αρχικό κεφάλαιο για την αγορά μέρους του εξοπλισμού (σταθήκαμε βεβαίως τυχεροί αφού η πρέσα που βλέπετε στις συνημμένες φωτογραφίες είναι δωρεά ενός κατοίκου του νησιού, να'ναι καλά ο άνθρωπος) και την κάλυψη των πρώτων απαραίτητων εξόδων.

Έχουμε πραγματοποιήσει την 1η γενική συνέλευση του συνεταιρισμού με όλες τις αρχαιρεσίες όπου μοιράστηκε φυλλάδιο για τα είδη και τους σωστούς τρόπους ανακύκλωσης και έχουν συσταθεί σε σώμα το διοικητικό και το εποπτικό συμβούλιο.


Έχουμε νοικιάσει μία αποθήκη, σχετικά μικρή, αλλά σε πολύ καλή τοποθεσία, καλούμε τον κόσμο για αρχή να φέρνει τα ανακυκλώσιμα προϊόντα διαλεγμένα σωστά και καθαρά στην αποθήκη, όπου θα γίνεται μία δεύτερη διαλογή στους εσωτερικούς κάδους. Στην αποθήκη υπάρχουν ήδηεργαζόμενοι/μέλη του συνεταιρισμού, που πρεσάρουν και αποθηκεύουν συνεπικουρούμενοι από εθελοντές κατοίκους του νησιού. Είμαστε ήδη σε επαφές με μεταπράτες στην Αττική και προσπαθούμε να κάνουμε διαλογή σε όσους περισσότερους κωδικούς μπορούμε για να λειτουργήσει σωστά ως ανακύκλωση και να αυξήσουμε την κερδοφορία του συνεταιρισμού.


Έχουμε πλέον καλύψει τον βασικό εξοπλισμό (πρέσα, περονοφόρο/κλάρκ, παλετοφόρο, ζυγαριά) και έχουμε βρεί φορτηγάκι σε μία πολύ οικονομική προσφορά από έναν άλλο κάτοικο του νησιού για να αρχίσουμε να συλλέγουμε τα ανακυκλώσιμα προϊόντα από διάφορες επιχειρήσεις και νοικοκυριά της Μυκόνου. Πολλοί εθελοντές/μέλη έχουν αφιερώσει τις δυνάμεις τους στη λειτουργική διαμόρφωση του χώρου και στις πρώτες ημέρες λειτουργίας της αποθήκης, έχουμε ξεπεράσει τον αρχικό σκόπελο της Εφορίας έχοντας κάνει έναρξη λειτουργίας επιτηδεύματος και καθημερινά το ενδιαφέρον των πολιτών αυξάνεται.



Οι σχέσεις μας με το Δήμο Μυκόνου είναι καταρχήν ανύπαρκτες καθ' ότι θέλαμε πρώτα να διαπιστώσουμε ότι μπορούμε εμείς οι πολίτες, μόνοι μας, να σταθούμε στα πόδια μας, αυτοδύναμοι και ανεξάρτητοι, χωρίς βαρίδια και εξαρτήσεις. Από την πλευρά του ο Δήμος ποιεί την νύσσαν σχετικά με την ύπαρξή μας, γαντζωμένος στις παρελθούσες αμαρτωλές σχέσεις του με την ΕΕΑΑ. Δεν θα αργήσει βεβαίως η ώρα που, με την πίεση του κόσμου, θα μας αντιληφθεί καθ' όσον είμαστε οι μοναδικοί που κάνουμε πράξη την ανακύκλωση στο νησί.



Μερικοί συμπολίτες μας γκρίνιαξαν που δεν προσφέρουμε ανταποδοτική (σε χρήμα) ανακύκλωση – η απάντηση είναι ότι σε έναν τόπο όπου το κυνήγι του άμεσου κέρδους έχει γίνει ρουτίνα, εμείς αντιτάσσουμε την κοινωνική ανταποδοτικότητα ως μέσο προάσπισης των αναγκών μιας κοινωνίας, της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και του πολιτισμού μας.

Με άλλα λόγια: ένας κερδοφόρος, μη-κερδοσκοπικός συνεταιρισμός χρησιμοποιεί την ανακύκλωση - ενέργεια για:
·         να κρατήσει καθαρό τον τόπο, εξοικονομώντας ενέργεια
·         να αξιοποιήσει την ενέργεια, καλύπτοντας ανάγκες της κοινωνίας
·         να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες,ως προς το περιβάλλον
·         να εμφυσήσει τη συνεργασία και συμμετοχή των πολιτών
·         να προωθήσει συλλογικές και αμεσοδημοκρατκές διαδικασίες
·         να δημιουργήσει θέσεις εργασίας
·         τέλος, να αποτελέσει ένα υπόδειγμα και για άλλες περιοχές της Ελλάδας

Μπορεί να φαντάζει οξύμωρο ότι η «εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα» Μύκονος φιλοδοξεί να εμπνεύσει και άλλους τόπους, όμως ισχύει εδώ ό,τι και για την υπόλοιπη Ελλάδα: η διάλυση της τοπικής Αυτοδιοίκησης και η συνεπακόλουθη λεηλασία του πλούτου των κοινοτήτων ισοδυναμεί με διάλυση της κοινωνίας - και όπως σε κάθε γωνιά της Ελλάδας υπάρχουν πολίτες που αντιστέκονται και μάχονται για ένα καλύτερο αύριο, έτσι και εδώ στην Μύκονο να είστε σίγουροι πως υπάρχουν ευαισθητοποιημένοι πολίτες που δεν θα επιτρέψουμε την λεηλασία του τόπου μας. Γιατί, αν δεν μπορούν αυτοί, μπορούμε εμείς!

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου